Gunstregime auteursrechten wordt stevig ingeperkt

Creatieve ondernemers kunnen sinds de invoering van de Wet Monfils in 2008 genieten van een fiscaal gunstregime voor inkomsten uit de overdracht van auteursrechten. De regering-De Croo stemde eind oktober evenwel in met een voorontwerp waarin deze vorm van fiscale optimalisatie stevig wordt ingeperkt.

Waarom is betaling in auteursrechten zo aantrekkelijk?

Het auteursrecht biedt bescherming aan alle originele werken van “letterkunde of kunst” en verschaft de auteur van een aantal exclusieve rechten. Het concept “werk van letterkunde of kunst” krijgt een brede invulling. Zo vindt bijvoorbeeld ook originele software bescherming onder het auteursrecht aangezien de geschreven broncode sinds jaar en dag als een literair werk wordt gekwalificeerd.

Niet alleen schrijvers, journalisten en muzikanten genieten m.a.w. van bescherming onder het auteursrecht, ook fotografen, architecten, advocaten, copywriters, marketeers, designers, IT-ers, etc. kunnen erop terugvallen. 

Sinds de invoering van de Wet Monfils in 2008 worden inkomsten uit de overdracht van auteursrechten als roerend inkomen beschouwd, ook wanneer ze in het kader van beroepsactiviteiten worden gecreëerd of verkregen. Dat houdt een aanzienlijke verlaging van de belastingdruk in aangezien roerende inkomsten worden belast aan een tarief van 15% roerende voorheffing, veel voordeliger dan wanneer deze inkomsten als beroepsinkomen zouden worden belast. Bovendien kan er voor inkomsten uit auteursrechten nog een forfaitaire kostenaftrek worden toegepast wat het regime bijzonder aantrekkelijk maakt voor creatieve beroepers.

Zelfstandigen die hun auteursrechten overdragen aan een opdrachtgever (of aan de eigen vennootschap) of werknemers aan hun werkgever, kunnen daarvoor dus voordelig vergoed worden. De regeling werd destijds ingevoerd om de creatieve sector een duwtje in de rug te geven. 

Inperking van het gunstregime

Het mag niet verbazen dat dit gunstregime dan ook zeer aantrekkelijk is gebleken en ondernemers er met name de afgelopen jaren steeds vaker de weg naartoe vinden. Het ondersteunt niet alleen creatie en innovatie maar zorgt er mee voor dat België in een aantal sectoren competitief blijft.

Door de brede invulling van het auteursrecht doen heel wat verschillende sectoren dan ook een beroep op het gunstregime. Kennelijk een doorn in het oog van een aantal politieke strekkingen binnen ons land. In het kader van de recente begrotingsonderhandelingen schoof Minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) een voorontwerp naar voren met als doel dit systeem te beknotten. De kern van de regering-De Croo stemde er inmiddels al mee in. 

Het voorontwerp van Van Peteghem heeft het over het wegwerken van vermeend misbruik van het gunstregime. De wet van 2008 zou nooit de bedoeling hebben gehad om het gunstregime open te stellen voor softwareontwikkelaars of andere commerciële sectoren. Het regime zou enkel bedoeld zijn geweest ter ondersteuning van de klassieke artistieke sector en moet tot deze essentie worden teruggebracht. 

Het belastingvoordeel zou voortaan nog enkel worden genoten door uitvoerders van kunst en letterkunde die een door auteursrechten beschermd werk overdragen aan een derde ‘voor de mededeling aan het publiek of voor een openbare uit- of opvoering’.

Kritiek

Die verantwoording voor het uitsluiten van o.a. de IT-sector van het gunstregime botst op heel wat kritiek. Het schrijven van originele software wordt sinds jaar en dag erkend als een werk van letterkunde, hetgeen voortvloeit uit Europese regelgeving. Om auteursrechtelijke bescherming te genieten dient een IT’er of architect aan dezelfde voorwaarden te voldoen als schrijvers of kunstenaars, niet meer en niet minder.

Dat de fiscus voortaan enkel “kunstzinnige” werken, bestemd voor de mededeling aan het grote publiek, zal toelaten van het gunstregime te genieten, lijkt niet te rijmen met de voorgaande principes. De vraag stelt zich dan ook of het ongelijk behandelen van belastingplichtigen die een auteursrechtelijk beschermd werk creëren en/of overdragen niet in strijd is met het gelijkheidsbeginsel.

Architecten en IT’ers dreigen volledig uit de boot te vallen, maar bijvoorbeeld ook freelance journalisten en trouwfotografen zien hun fiscale voordelen sterk beknot. Er wordt een overgangsperiode van één jaar voorzien maar vanaf 2024 zal de inperking in principe worden gehandhaafd.

Concretere invulling van de te hanteren criteria is nog niet voorhanden. Gelet op de negatieve reacties die het voorontwerp uitlokt, zal het afdwingen van een en ander allicht niet zonder slag of stoot verlopen.

Wij volgen dit verder op. Heeft u vragen over de fiscale optimalisatie aan de hand van de overdracht van auteursrechten of over de praktische gevolgen van de inperking voor ondernemers die momenteel van het gunstregime genieten? Aarzel dan niet om ons te contacteren. Onze cel Intellectuele Eigendom staat u graag bij.